Istnieje właściwie tak długo, jak komputery. Potrafi zaatakować zarówno prywatne urządzenia, jak i wielkie, korporacyjne sieci. Malware, czyli złośliwe oprogramowanie, wciąż pozostaje istotnym problemem osób korzystających z komputerów.
Nazwa malware jest skrótem od angielskiego malicious software, co oznacza po prostu złośliwe, szkodliwe oprogramowanie. Jego celem jest infiltrowanie i uszkadzanie systemów komputerowych bez wiedzy i pozwolenia ich użytkowników. W zależności od rodzaju (m.in. wirusy, robaki, konie trojańskie, keyloggery) mogą się one replikować, zarażać kolejne urządzenia, wykradać informacje lub niszczyć dane.
Od lat są groźnym narzędziem w rękach cyberprzestępców, atakując urządzenia prywatne i sieci biznesowe. Tylko w 2016 roku napisano aż 6,8 mln nowych programów tego typu, o blisko 33 proc. więcej niż w poprzednim roku (badania AV-Test).
Złośliwe oprogramowanie może atakować nasze urządzenia w bardzo sprytny sposób, o czym niedawno przekonały się osoby korzystające z popularnego systemu optymalizującego pracę komputera i oczyszczającego go z niepotrzebnych plików. Został on zaatakowany przez niebezpieczny program, a zainfekowaną wersję aplikacji pobrało ponad 700 tysięcy użytkowników. Cyberprzestępcy mogli wykraść z ich komputerów wiele istotnych danych, zainstalować dodatkowy kod, a nawet przejąć kontrolę nad urządzeniem. Po wykryciu wirusa twórcy programu szybko wyeliminowali zarażoną wersję, a do użytkowników, którzy ściągnęli zainfekowany plik, wysłane zostały aktualizacje.
Jak radzić sobie z malware?
Ten przypadek pokazuje, że malware to wyjątkowo przebiegły przeciwnik. Istnieją jednak sposoby na ograniczenie tego zagrożenia. Najpopularniejsze przeglądarki internetowe (Firefox, Chrome, Safari, Opera czy Internet Explorer) są w filtry zabezpieczające przed podejrzanymi witrynami. Gdy strona zostaje rozpoznana jako zainfekowana, dostęp do niej zostaje zablokowany, a użytkownik dostaje komunikat o zagrożeniu. Stosowną informację otrzymuje też administrator strony. Ochronę przed malware wzmacniają też specjalne dodatki do przeglądarek.
A co, jeśli już nasz komputer zostanie zaatakowany? Wskazywać może na to spowolnienie pracy sprzętu, częste zawieszanie się systemu, wyskakujące okienka i większa niż zwykle ilość spamu. Żeby sprawdzić, czy komputer jest zainfekowany, trzeba go przeskanować programem antywirusowym (anty-malware), który wykryje zagrożenie i usunie je z komputera.
Jak w każdym przypadku cyfrowych zagrożeń, obok oprogramowania antywirusowego i filtrów w przeglądarkach, musimy pamiętać, by zawsze zachować jak największą ostrożność. Zwłaszcza w przypadku otwierania załączników z niezaufanych źródeł i niespodziewanych wiadomości.