Problem marnowania żywności został dostrzeżony już kilkadziesiąt lat temu. Najczęstszą przyczyną są nieracjonalne zakupy i przekroczenie terminu przydatności do spożycia. Podpowiadamy, jak oszczędnie gospodarować żywnością.
W 2017 roku Polacy zmarnowali około 9 ton żywności*. Liczne kampanie społeczne mają na celu uświadomienie nam negatywnych konsekwencji takiego postępowania. Wytwarzanie i utylizowanie żywności powoduje zużycie zasobów naturalnych – wody i prądu, a także emisję dwutlenku węgla do atmosfery. Nie bez znaczenia jest też aspekt etyczny – w tym samym czasie, gdy wyrzucamy żywność, gdzieś indziej miliony ludzi cierpią z powodu głodu i braku dostępu do świeżej wody.
Możemy ograniczyć marnowanie żywności do minimum, zmieniając nawyki zakupowe oraz korzystając z nowoczesnych technologii przechowywania żywności.
Odpowiedzialne zakupy
Podstawową zasadą są racjonalne zakupy. Przemyślana, przygotowana wcześniej lista produktów pozwala kontrolować zawartość koszyka i zapobiega kupowaniu w nadmiernej ilości artykułów spożywczych. Jest to szczególnie ważne w przypadku żywności świeżej, która ma krótki termin przydatności do spożycia. Surowe mięso, pieczywo, warzywa czy wędliny bardzo szybko tracą świeżość i niestety często trafiają do śmietnika.
Odpowiednie przechowywanie żywności
Kluczowe dla ograniczenia marnotrawstwa żywności jest także jej właściwe przechowywanie. Ważna jest odpowiednia temperatura, wilgotność i opakowanie lub pojemniki, w których trzymamy jedzenie.
Z pomocą przychodzą nam nowoczesne chłodziarki. Niektóre technologie przechowywania produktów spożywczych dwukrotnie wydłużają ich świeżość. Wśród nich na uwagę zasługują systemy komór, przeznaczone do przechowywania produktów konkretnego rodzaju: np. warzyw i owoców, mięsa czy ryb. W każdej komorze panują warunki idealne dla danego rodzaju żywności, a więc optymalna temperatura i wilgotność.
Dobrym sposobem zapobiegania marnowaniu żywności jest mrożenie. Można w ten sposób przedłużyć przydatność do spożycia praktycznie każdego rodzaju żywności. Przykładowo, chleb mrożony nadaje się do spożycia przez 6–9 miesięcy, a jeśli dodatkowo został wcześniej zapakowany próżniowo, może leżeć w zamrażarce nawet do 24 miesięcy. Dlatego świetnym rozwiązaniem jest także próżniowe pakowanie, które jeszcze bardziej wydłuża trwałość mrożonych produktów. Próżniowo można pakować świeże produkty czy gotowe potrawy, a nawet ciasta. Taki sposób przechowywania żywności nie tylko zapewnia zachowanie jakości, smaku i składników odżywczych, ale także chroni je przed rozwojem bakterii i pleśni. Na rynku dostępne są różne modele domowych pakowarek próżniowych.
Inteligentne lodówki
Przyszłość technologii w zakresie przechowywania żywności należy z pewnością do inteligentnych systemów. Producenci opracowali już modele chłodziarek, które skanują kody produktów wkładanych do wnętrza i rejestrują ich daty ważności. Gdy zbliża się termin przydatności do spożycia, urządzenie informuje o tym domowników.
Inteligentne rozwiązania umożliwiają też kontrolę zawartości lodówki przez smartfon, dzięki czemu nawet będąc poza domem można łatwo stworzyć przemyślaną listę zakupów i ograniczyć się tylko do potrzebnych rzeczy.
Po racjonalnych zakupach przyda się kolejna funkcja: w oparciu o dostępne produkty lodówka przyszłości stworzy gotowe menu. Pozwoli to zaoszczędzić czas i ułatwi gotowanie w taki sposób, by wykorzystać jak najwięcej dostępnej żywności.
Nowoczesne technologie upowszechniają się coraz szybciej, dlatego można się spodziewać, że urządzenia z tymi zaawansowanymi funkcjami pojawią się niebawem również w naszych sklepach.
Ekonomiczne gotowanie
W racjonalnym wykorzystaniu żywności pomaga kreatywne podejście do gotowania. Nawyki kulinarne, które pozwalają ograniczyć marnowanie żywności, są bardzo proste. Wystarczy poznać dodatkowe zastosowania produktów, które zwykle są traktowane jak odpady i wyczarować z nich coś pysznego.
- Liście rzodkiewki są jadalne i można z nich zrobić smaczne pesto.
- Obierki z warzyw również są pełnowartościowym produktem, który można ponownie wykorzystać. Po umyciu i dodaniu ulubionej mieszanki przypraw będą doskonałą bazą warzywnego bulionu. Można je też zamrozić i wykorzystać w późniejszym czasie.
- Skórka z jabłka dodana do herbaty nada jej świetny aromat, a jako składnik koktajlu owocowego uzupełni go o dodatkową porcję błonnika i witamin.
Odpady żywnościowe, które nie nadają się do spożycia, można kompostować. Posiadanie domu z ogródkiem nie jest warunkiem koniecznym. Domowe kompostowniki można trzymać nawet na balkonie bez obaw, że przykry zapach zdenerwuje sąsiadów. Są one skonstruowane w taki sposób, by proces biodegradacji resztek jedzenia nie był uciążliwy dla domowników.
*Dane za: Greenpeace Polska. (Źródło: https://www.zadluzenia.com/artykul/jak-marnujemy-jedzenie-raport-2017/)