Szkoła, praca, czas wolny – we wszystkich tych sferach życia coraz częściej używamy komputerów. Wielogodzinne siedzenie przed monitorem nie pozostaje bez wpływu na nasz organizm. Warto przestrzegać kilku zasad, dzięki którym będziemy chronić nasz kręgosłup i wzrok.
Korzystanie z komputera jest dla wielu osób częścią codziennej pracy lub nauki. Niezależnie od tego, czy pracujemy w biurze czy we własnym domu, należy zadbać o to, żeby spędzając długie godziny przed ekranem ograniczyć do minimum negatywne konsekwencje tej aktywności.
Dbanie o odpowiednią postawę jest szczególnie istotne w przypadku korzystania z laptopa lub tabletu. Największa zaleta przenośnych urządzeń, czyli ich mobilność, często prowadzi też do utrwalania złych nawyków – korzystania ze sprzętu trzymanego na kolanach, pisania na leżąco itd. Praca w każdej nienaturalnej pozycji może skutkować bólami pleców i karku, a w dalszej konsekwencji prowadzić do zwyrodnień stawów i skrzywień kręgosłupa. Problemy z kręgosłupem mogą być źródłem wielu innych dolegliwości, np. bólu głowy czy zaburzeń wzroku.
Najzdrowiej jest korzystać z komputera stacjonarnego, ponieważ jesteśmy zmuszeni do przyjęcia postawy siedzącej. Jeśli będziemy przy tym przestrzegać podstawowych zasad, będzie to dla nas znacznie korzystniejsze, niż w przypadku urządzeń mobilnych, które wymagają więcej samodyscypliny.
Jakie biurko do komputera wybrać? Największe znaczenie ma tutaj wielkość oraz ergonomia. Im większy blat, tym więcej pomieścimy przedmiotów i urządzeń takich jak skaner, drukarka, telefon, przegródki na dokumenty, segregatory itp. Poza tym ważna jest odpowiednia wysokość. Zaleca się, żeby blat znajdował się na wysokości łokci. W przypadku dziecka jest to o tyle trudne, że wzrost ciągle się zmienia, dlatego rozwiązaniem na lata będzie biurko komputerowe, które „rośnie razem z dzieckiem”, zapewniając możliwość regulacji wysokości.
Dobrze dobrany fotel
Nie mniej ważny jest fotel z odpowiednimi funkcjami i możliwością dopasowania ustawień. Przy komputerze należy siedzieć na krześle obrotowym. Powinno ono być nie tylko wygodne, ale też elastyczne. Standardem jest możliwość regulacji wysokości siedziska, ale dobrze jest regulować także kąt nachylenia oparcia oraz wysokość podłokietników.
Siedzisko powinno znajdować się na takiej wysokości, aby stopy były oparte płasko na podłodze, a kolana ugięte pod kątem prostym. Oparcie należy dopasować do kształtu pleców. Powinno zostać lekko wygięte do przodu i podpierać mocno odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Na koniec warto zwrócić uwagę na samą tapicerkę. Materiał powinien być łatwy do czyszczenia i przepuszczający powietrze.
Monitor
Trzecim, najważniejszym elementem decydującym o zdrowej postawie przed komputerem, jest monitor. Powinien być umieszczony na wprost oczu tak, by jego górna krawędź znajdowała się kilka centymetrów powyżej linii wzroku. Ważna jest także odległość ekranu od oczu. W zależności od wielkości monitora powinna to być wartość między 40 a 70 centymetrów. Odpowiednie położenie możemy osiągnąć regulując wysokość krzesła i blatu, jednak najczęściej potrzebne będzie także regulowanie wysokości samego monitora. Można do tego użyć specjalnych uchwytów. Mocuje się je do biurka, a następnie reguluje położenie monitora w pionie i w poziomie. Wybierając konkretny uchwyt należy zwrócić uwagę na jego ograniczenia. W specyfikacji powinna się znajdować informacja o maksymalnej wielkości oraz przekątnej ekranu monitora, który może być przymocowany do uchwytu.
Dodatkowym elementem, zwiększającym komfort przy długim korzystaniu z komputera, jest ergonomiczny podnóżek pod stopy. Pozwala on złagodzić lub zapobiec bólom kręgosłupa oraz redukuje zmęczenie dolnej części pleców.
Niezwykle ważne jest również oświetlenie. Nawet gdy posiadamy podświetlaną myszkę i klawiaturę, korzystanie z komputera po ciemku nie jest zalecane. Miejsce do pracy powinno być odpowiednio oświetlone, a dokładną regulację położenia źródła światła umożliwiają nowoczesne lampy LED do komputera.
Na ile to możliwe, powinniśmy korzystać ze światła naturalnego, nie dopuszczając jednocześnie, by w monitorze odbijało się światło padające z okna. Optymalnym rozwiązaniem będzie więc ustawienie komputera bokiem do okna.
Przerwy w pracy przy komputerze
Oprócz dobrze zorganizowanego stanowiska pracy powinniśmy także pamiętać o dobrych praktykach, dzięki którym organizm lepiej zniesie czas spędzany przy komputerze. Konieczne jest robienie krótkich przerw – w każdej godzinie należy wstawać z krzesła przynajmniej na pięć minut. W tym czasie można wykonać kilka prostych ćwiczeń, pobudzających najbardziej obciążane partie ciała, czyli mięśnie karku, barków i rąk oraz mięśnie stabilizujące kręgosłup. Chwila wytchnienia należy się także oczom. Gałki oczne wpatrzone długo w jeden punkt wiotczeją, co w konsekwencji doprowadza do pogorszenia wzroku. Dobrym ćwiczeniem podczas przerw w pracy przy komputerze jest przenoszenie wzroku na różne obiekty, tworząc ósemki. Odprężenie przynosi też unoszenie wzroku ponad ekran (lub obok) i skoncentrowanie się na najbardziej oddalonym punkcie. Trzeba też zadbać o nawilżenie oczu – co jakiś czas mrugając kilkakrotnie.
Wbrew pozorom, zorganizowanie sobie miejsca do pracy z komputerem nie jest takie proste. Z pewnością jest jednak bardzo potrzebne, ponieważ wpływa na zdrowie i sprawność fizyczną. Lepiej zainwestować w odpowiednie stanowisko, niż w przyszłości odczuwać negatywne skutki popełnionych błędów.